|
Badanie elektrokardiograficzne (EKG)
jest nieinwazyjnym kardiologicznym badaniem diagnostycznym. Badanie – stosowane od ponad 100 lat – polega na zapisaniu elektrycznej czynności mięśnia sercowego. Wynik badania uzyskuje się w formie graficznego zapisu – elektrokardiogramu. Na podstawie zapisu EKG ocenia się rytm serca, rozpoznaje niemiarową czynność serca oraz powiększenie przedsionków i przerosty komór. W wielu przypadkach badanie EKG jest podstawą prawidłowego rozpoznania zaburzeń rytmu serca oraz innych chorób serca. Na wynik badania wpływa wiele czynników, np.: niepokój dziecka w czasie wykonywania zapisu, gorączka, podawane leki, zaburzenia elektrolitowe.  Do badania rozebrane dziecko układa się na leżance; jest ważne, aby leżało spokojnie Elektrody łączące z elektrokardiografem, umieszcza się na kończynach i na klatce piersiowej dziecka. Badanie jest w pełni bezpieczne i niebolesne, trwa kilka minut. Typowo zapis elektrokardiograficzny wykonuje się, używając 10 elektrod (4 kończynowych i 6 przedsercowych, umieszczonych na powierzchni klatki piersiowej). HOLTEROWSKIE BADANIE EKG
pozwala rejestrować krzywą elektrokardiograficzną w ciągu wielu godzin; najczęściej trwa dobę. W badaniu uzyskuje się informacje o częstości oraz charakterze rytmu serca w czasie czuwania i snu. Głównymi wskazaniami do badania holterowskiego ekg u dzieci są zaburzenia rytmu serca. Badanie wykonuje się również u pacjentów z omdleniami, zawrotami głowy, uczuciem szybkiego bicia serca czy bólu w klatce piersiowej w celu sprawdzenia, jaki jest rytm serca w chwili wystąpienia objawów.  W czasie badania w ustalonych miejscach nakleja się jednorazowe elektrody na klatkę piersiową dziecka (przed naklejeniem elektrod skóra klatki piersiowej musi być odpowiednio przygotowana), elektrody połączone są kablami z rejestratorem, w którym gromadzone są dane EKG. Po zakończeniu zapisu rejestrator jest odłączany, a zapamiętany sygnał ekg jest poddawany analizie w specjalistycznym systemie komputerowym. Końcowy etap stanowi opracowanie wyniku przez lekarza z uwzględnieniem danych dotyczących zachowania dziecka (sen, płacz, wysiłek) w czasie rejestracji – czemu służy prowadzenie w czasie badania dzienniczka w którym zapisuje się aktywność dziecka lub ewentualne dolegliwości. Dla uzyskania dobrej jakości badania ważne jest ograniczenie w czasie rejestracji korzystania z urządzeń mogących generować zakłócenia zapisu (telefony komórkowe, wi-fi). U najmłodszych pacjentów uzyskanie dobrych technicznie zapisów bywa trudne z uwagi na aktywność ruchową mogącą powodować powstanie znacznej ilości artefaktów. BADANIE ECHOKARDIOGRAFICZNE
(potocznie zwane echem serca) jest nieinwazyjną, obrazową metodą badania serca i naczyń krwionośnych za pomocą ultradźwięków. W trakcie badania echokardiograficznego ocenia się: - anatomię serca, czyli obecność oraz wielkość komór i przedsionków, przecieki na poziomie przedsionków i komór, budowę i funkcjonowanie zastawek serca (mitralnej, trójdzielnej, płucnej i aortalnej) oraz położenie i budowę głównych naczyń tętniczych i żylnych - funkcję hemodynamiczną serca, czyli przepływ krwi w dużych naczyniach krwionośnych (aorcie, tętnicy płucnej, żyłach płucnych i żyłach głównych) oraz w jamach serca (przedsionkach i komorach). Badanie echokardiograficzne wykonuje się z użyciem specjalnego aparatu, tzw. echokardiografu. Wskazaniami do wykonania echa są: • Szmery serca u dzieci i młodzieży (różnicowanie pomiędzy szmerem niewinnym a wrodzoną wadą serca) • Kwalifikacja do zabiegów kardiochirurgicznych (m.in. wrodzonych i nabytych wad serca) • Ocena wyników zabiegów kardiologii interwencyjnej i kardiochirurgicznych • Weryfikacja nieprawidłowego wyniku badania (EKG). • Określenie przyczyn zaburzeń rytmu serca • Monitorowanie leczenia farmakologicznego  Do badania dziecko układa się w pozycji leżącej (na wznak) z lekko uniesioną klatką piersiową (np. na poduszce) lub na lewym boku. W trakcie badania głowicę przykłada się do skóry klatki piersiowej dziecka pokrytej specjalnym żelem eliminującym zakłócenia powodowane przez warstwę powietrza między skórą a głowicą. Badanie echokardiograficzne wykonuje się zazwyczaj w zaciemnionym pomieszczeniu, co umożliwia wykonującemu precyzyjną ocenę obrazu. W trakcie całego badania, trwającego najczęściej około 20–30 minut, dziecko musi leżeć spokojnie. W przeciwnym przypadku badanie jest nieprecyzyjne lub nawet niemożliwe do wykonania. Dlatego, zwłaszcza w przypadku małych dzieci, często konieczne jest podanie leków uspokajających w celu wyeliminowania naturalnych ruchów dziecka oraz niepożądanych reakcji związanych z lękiem dziecka przed badaniem. Przygotowanie dziecka do badania i konsultacji. Niemowlę: powinno być wypoczęte i najedzone; należy mieć ze sobą butelkę z jedzeniem lub piciem, smoczek, zabawki w celu uspokojenia dziecka w trakcie badania. Dziecko powinno być ubrane w rozpinany kaftanik. Dziecko starsze: należy mu wytłumaczyć na czym polega badanie, najlepiej bawiąc się w domu i pokazując, gdzie jest serce. Można też w domu "zbadać" zabawki. HOLTER CIŚNIENIOWY
ABPM Ambulatory blood pressure monitoring to nowoczesny, automatyczny, całodobowy sposób pomiaru ciśnienia tętniczego. Pomiary wykonane tą techniką lepiej odzwierciedlają rzeczywiste wartości ciśnienia w trakcie normalnego funkcjonowania człowieka, trudne do uchwycenia podczas pojedynczych badań. Pomiary dokonywane są poza środowiskiem medycznym (szpital, przychodnia), co umożliwia eliminację związanego z tym stresu, a także identyfikację chorych z tzw. „nadciśnieniem białego fartucha”, które nie wymaga leczenia. Badanie ABPM polega na założeniu pacjentowi zestawu do całodobowej rejestracji ciśnienia tętniczego. Zestaw składa się z rejestratora i mankietu. Rejestrator steruje pompowaniem mankietu i rejestruje wyniki pomiarów. Czas rejestracji to zwykle 24 godziny. W tym czasie urządzenie dokonuje około 70 pomiarów ciśnienia. Zazwyczaj pomiary dokonywane są co 15-20 minut w ciągu dnia i co 30min w nocy. Urządzenie wyposażone jest także w przycisk umożliwiający dokonanie pomiaru ciśnienia na żądanie pacjenta, np. w momencie występowania dolegliwości. Po 24 godzinach rejestrator jest zdejmowany i podłączany do komputera, Uzyskane wyniki są analizowane przy pomocy odpowiedniego oprogramowania, a następnie oceniane przez lekarza. Jak przygotować dziecko do badania? Proszę założyć dziecku koszulkę z krótkim rękawem oraz luźne okrycie wierzchnie z szerokim rękawem. Rejestracja ABPM dokonywana jest podczas zwykłej aktywności dziecka, który może w tym czasie wykonywać wszystkie codzienne czynności. Podczas rejestracji należy pamiętać o kilku zasadach, których przestrzeganie zwiększy precyzję badania. - W momencie pomiaru ciśnienia ramię powinno być swobodnie i nieruchomo opuszczone wzdłuż ciała (moment pomiaru jest wyczuwalny przez pacjenta lub przez pacjenta inicjowany). - W momencie pomiaru nie należy rozmawiać. - Nie należy kłaść się na ręce, na której założony jest mankiet. - Mankiet nie może być przekładany z jednego ramienia na drugie. - Urządzenie rejestrujące nie jest wodoszczelne i należy je chronić przed wilgocią i wodą, a także bezpośrednim promieniowaniem słonecznym. - Należy prowadzić dzienniczek badania, w którym zapisywane będą wykonywane czynności i czas ich trwania, jak również występujące dolegliwości, odnotowywane godziny spożywania posiłków, snu i przebudzenia oraz nazwy, dawki i godziny przyjmowania leków. - W przypadku odczuwania bólu ramienia, pojawienia się obrzęku lub zasinienia ręki, rejestrację należy przerwać. PULSOKSYMETRIA
czyli nieinwazyjna metoda przezskórnego oznaczania wysycenia tlenem hemoglobiny we krwi tętniczej (tzw. pomiar saturacji – SaO2) jest ważną metodą diagnostyczną do określania prawidłowego utlenowania tkanek. Pozwala ona o wiele dokładniej niż wzrokowo określić stopień sinego zabarwienia ciała dziecka – „sinicy” występującej w przypadku wielu wrodzonych wad serca. Do pomiaru saturacji służą pulsoksymetry, umożliwiające pomiar procentu wysycenia hemoglobiny tlenem. W czujniku pulsoksymetru, który u dzieci umieszcza się na dłoni, kciuku, palcu wskazującym lub na stópce niemowląt, znajdują się dwie diody - w tym jedna czerwona- oraz fotodetektor. Prawidłowy stopień wysycenia hemoglobiny tlenem we krwi tętniczej wynosi około 97–99%. Zalety pulsoksymetrii: - metoda jest nieinwazyjna - nie wymaga kalibracji - dane przekazywane są natychmiast - błąd pomiaru jest niewielki. Dodatkowy pomiar, jaki można uzyskać, stosując pulsoksymetr, to częstotliwość tętna. Przy odczycie z pulsoksymetru mogą wystąpić problemy, jeśli: - dziecko się porusza - dziecko leży w pobliżu silnego źródła światła - przepływ krwi przez tkanki organizmu jest znacznie zmniejszony - organizm jest ochłodzony. |